Faalangst… steeds meer mensen hebben er last van. Dit komt door de toenemende druk van de maatschappij om te moeten presteren. Druk van je ouders, je vrienden of zelfs sociale media. Je voelt dat je moet presteren, maar dit brengt zoveel stress en druk met zich mee, dat er zich een soort angst ontstaat. Een angst dat je niet kan presteren, wat er van je verwacht wordt. Je bent dan bang dat je faalt en je mensen teleur zult stellen. Zo’n faalangst kan enorme effect op je prestaties hebben, maar ook op je gezondheid.
Voordat ik verder ga over faalangst en hoe je hier van af kunt komen, wil ik even iets duidelijk maken. Niet elke vorm van spanning die je ondervindt bij het doen van een taak of leveren van een prestatie is slecht. Je hebt ook positieve spanning, positieve faalangst als je het zo wilt noemen. Dit zorgt er ook voor dat je goed wilt presteren, maar brengt vooral positieve dingen met zich mee. Je zult beter geconcentreerd zijn, makkelijker je tekst onthouden, spieren optimaal laten werken, etc.
Veel mensen hebben echter de negatieve faalangst. Deze vorm van faalangst kan je leven negatief beïnvloeden op alle aspecten. Daarom dit artikel over hoe je van je negatieve faalangst af kunt komen, maar eerst wat voorkennis over faalangst.
Wat is faalangst?
De naam geeft het misschien al een beetje weg, maar faalangst is de angst om te falen. Te falen in een opdracht die je moet uitvoeren. Je bent bang om niet te voldoen aan de verwachting van een ander. Dit kan zijn tijdens: een date, een schoolopdracht, een rij examen, etc.
Mensen die last van faalangst hebben, hebben vaak hun eigen waarde gekoppeld aan prestaties. Ze voelen dus dat ze alleen iets waard zijn als ze goed presteren en dat ze minder waard zijn als ze falen. Hierdoor ontstaat er een enorme angst om te falen.
Hoe ontstaat faalangst?
Als je last hebt van faalangst vraag je je misschien af waar het vandaan komt. Faalangst ontstaat over het algemeen door: prestatiedruk en/of een laag zelfvertrouwen.
Faalangst door prestatiedruk
Je merkt het vast zelf ook wel op. Tegenwoordig draait het steeds meer en meer om prestaties. Je moet het goed doen op school, je moet een goede baan vinden, je moet goed zijn in de sport die je doet, etc. Al die verwachtingen van andere mensen zorgen dat er druk op je komt. Druk om te presteren naar hun verwachtingen. Je wilt ze tenslotte ‘niet teleurstellen’.
Deze druk zorgt ervoor dat je het gevoel krijgt dat je er alleen nog toe doet, als je presteert. Dit kan ook lijden tot perfectionisme.
Je denkt nu dus bij jezelf dat je niet mag falen, omdat je dan niet voldoet aan de verwachtingen van anderen. En als je die verwachtingen niet haalt doe je er niet meer toe.
Dit zorgt voor zo’n enorme druk op jou als persoon. Deze druk resultaat daardoor in faalangst. De angst om te falen omdat je bang bent om niet goed te presteren.
Faalangst door gebrek aan zelfvertrouwen
Een gebrek aan zelfvertrouwen is ook vaak de reden van faalangst. Als jij een laag zelfbeeld hebt zal je vaak gedachten hebben als:
- Ik ben niet goed genoeg
- Ik kan dit niet
- Ik moet mezelf eerst bewijzen voordat ik iets waard ben
Echte wilt niemand een laag zelfbeeld hebben, dus ga je proberen dit te veranderen. Je gaat aan jezelf willen bewijzen dat je iets wel kan of wel goed genoeg bent. Je gaat dus prestaties proberen te leveren om je zelfvertrouwen op te krikken. Alleen hecht je nu je zelfwaarde aan prestaties. Als je presteert dan ben je goed genoeg, maar als je niet presteert ben je niet goed genoeg. Als jij nu dus die taak moet uitvoeren zal je een enorme druk ervaren. Je wilt namelijk absoluut niet falen, want dan ben je de moeite niet waard. Deze druk om niet te durven falen, is faalangst!
De gevolgen van faalangst
1. Faalangst zorgt ervoor dat je minder leert
Als je faalangst hebt, ben je bang om fouten te maken. Terwijl fouten maken juist de beste manier is om te leren. Je zult dus vaker proberen om fouten te vermijden; je gaat dingen niet proberen, je gaat situaties ontwijken. Zo ontneem je jezelf de mogelijkheden om te leren. Het is niet als leren fietsen. Niemand heeft leren fietsen zonder eerst 100 keer te vallen. Toen had je ook geen last van faalangst, omdat je wist dat je het uiteindelijk goed ging doen. Vallen en opstaan, dat is hoe de wereld werkt.
2. Je gaat kritiek als iets negatiefs zien
Kritiek krijgen is soms niet leuk, maar het is leerzaam. Kritiek is eigenlijk tips van andere mensen om jouw project of jouw ‘ding’ te verbeteren. Mensen die last hebben van faalangst zien kritiek anders. Zij zien kritiek als een aanval op hun kunnen. Als er kritiek gegeven wordt op deze mensen zien zij dit als falen. Ze zullen de kritiek niet accepteren of er niet van leren. Als ze de kritiek zouden accepteren zouden ze namelijk toegeven dat ze gefaalt hebben. Dit is erg slecht voor hun zelfbeeld en dat zullen ze dus niet makkelijk doen. Zo zullen ze dus niet beter worden in iets aan de hand van kritiek van anderen.
3. Je kan bevriezen
Misschien heb je het zelf wel eens gehad of gezien bij iemand. Bij een presentatie bijvoorbeeld, dat iemand helemaal dichtslaat. Ze vergeten een stukje van de tekst, raken in volledige paniek en er kan geen woord meer uit hun mond komen. Dit is ook een gevolg van faalangst.
Symptomen van faalangst
Wanneer je faalangst ervaart kan dit gepaard gaan met algemene kenmerken van angst:
- verhoogde hartslag
- je krijgt het warm of begint te zweten
- moeilijke ademhaling
- zenuwachtig gevoel in je buik, benen of armen
- spanning in je spieren, nek of schouders
- je alertheid verhoogt
- duizeligheid en hartkloppingen kunnen zich voordoen
Daarnaast toont faalangst ook meer specifieke kenmerken zoals
- blozen, stotteren of moeilijk uit je woorden geraken
- laag zelfbeeld
- negatief –of doemdenken
- jezelf vaak bekritiseren
- extra hard of lang werken
- perfectionisme
- uitstelgedrag
- lang werken aan dezelfde taak
- moeilijk keuzes kunnen maken
- slechte nachtrust
- black-outs
2 manieren om je faalangst te overwinnen
Oke je hebt nu gelezen over wat faalangst is en wat voor een invloed het kan hebben, maar hoe kom je hier nou van af? Dit is geen makkelijke taak, maar met de 2 stappen die ik je zo vertel is het wel mogelijk om je faalangst te overwinnen.
1. Verander je overtuigingen
Faalangst heeft alles te maken met jouw overtuigingen. Wil jij dus van je faalangst af komen, dan moet je je overtuigingen veranderen. Hier de 3 manieren om jouw overtuigingen te veranderen.
mindset
Een mindset is de manier waarop jij naar situaties kijkt. Hier een voorbeeld van de 2 verschillende soorten mindset.
Iemand met faalangst zal meer een vaste mindset hebben dan een groei mindset. De bovenste overtuiging is een van de grootste problemen van een vaste mindset.
Als je ervan overtuigd bent dat al je vaardigheden aangeboren zijn, is elke prestatie die je levert een test. Een test om te bewijzen dat je het wél kunt.
Als je juist gelooft dat je alles kunt leren, is elke prestatie een oefening. En van oefeningen die je verkeerd doet kun je een hoop leren.
Het klinkt logisch dat falen bij een groei mindset veel minder belangrijk is dan bij een vaste mindset. Voor mensen met een vaste mindset betekent falen dat ze het niet kunnen. Voor mensen met een groei mindset betekent het dat ze het nog niet kunnen. Zie je het verschil?
Als je dus last hebt van faalangst, probeer dan naar een groei mindset toe te gaan.
Fouten maken
Bijna elk persoon op deze aardbodem maakt liever geen fouten. Iedereen doet iets liever goed dan fout. Toch is het onvermijdelijk om fouten te maken. Zelfs op de allerhoogste niveaus en de aller slimste mensen maken fouten. En het is oke om fouten te maken.
Niemand kon, toen die voor de eerste keer probeerde te lopen, meteen hele afstanden afleggen.
Niemand heeft een succesvol bedrijf opgestart zonder honderden fouten te maken.
Niemand is sociaal sterk geworden zonder minimaal tientallen keren afgegaan te zijn.
Besef dus goed dat fouten maken niet erg is, iedereen doet het. Fouten hebben ook geen invloed op jouw eigenwaarde. Of je nou 0 of 100 fouten maakt, jij doet ertoe. En dat brengt me bij de laatste overtuiging…
Je bent goed genoeg
En als laatste een belangrijke algemene gedachte, “ik ben goed genoeg”. In wat voor een situatie je ook terecht komt, zeg altijd tegen jezelf “ik ben goed genoeg, alles komt goed”.
Zoals ik eerder al aangaf heeft faalangst te maken met het gevoel dat je niet goed genoeg bent, een lage zelf waarde. Zeg dus telkens tegen jezelf dat jouw prestaties niets te maken hebben met of je ertoe doet. Iemand die beter presteert dan jij is niet meer waard dan jij.
2. Verander je gedrag
Ik heb je nu laten inzien dat fouten maken niet erg is en je perfect bent zoals je bent. De volgende stap is om er daadwerkelijk ook wat mee te doen, met deze nieuwe overtuigingen. Zoek telkens situaties op die je voorheen spannend vond en waarbij je faalangst ervaarde. Ga deze situaties nu in met je nieuwe overtuigingen en groei mindset.
Begin hiermee niet meteen te groot, maar doe dit in stapjes. Je zult merken dat de dingen die van tevoren allemaal heel eng leken, wel mee vallen. Kritiek van iemand krijgen op je project, zie je nu als bruikbare informatie om te leren en beter te worden. Afgewezen worden nadat je op iemand afgestapt bent, zie je als een les hoe je het de volgende keer beter aan kunt pakken.
Op het begin zal je dit soort situaties nog ervaren als falen, maar je zult al gauw merken dat dit gevoel niet lang blijft hangen. Het leven gaat namelijk gewoon door en zo’n big deal was het eigenlijk niet.
